کله قند

کله قند، قند یا شکر متراکم است که به شکل مخروط تولید شده‌ است. کله قند پس از شکسته شدن و تبدیل به قند شکسته، عمدتا با نوشیدنی های گرم و تلخ مثل چای و قهوه مصرف می‌شود.

کاربردهای سنتی کله قند در ایران

• کله قند در ایران، به عنوان هدیه و گاهی اجرت استاد و حکیم کاربرد داشته‌ است. زیرا در زمان های قدیم، قند و شیرینی از ارزش و قیمت بالایی برخوردار بوده است.
• کله قند پس از تزیین، در سفره های عقد ایرانیان کاربرد دارد. و هنگام عقد به عنوان یک آیین سنتی، بر سر عروس و داماد سائیده می‌شود.
• همچنین در مراسم خواستگاری زرتشتیان، کله قند به عنوان هدیه‌ ای از خانواده داماد به خانواده عروس تقدیم می شده است.
• در فرهنگ مردم بومی برخی استان های ایران، شکستن کله قند بخشی از مراسم سنتی شیرینی خوران و بله بران قبل از ازدواج است.

نحوه تولید کله قند

تولید کله قند، بسته به اندازه مورد نیاز به دو روش قالب و پرس و روش تبلور انجام می‌شود. روش قالب و پرس برای کله قندهایی با اندازه کوچکتر مناسب است. در این روش بلورهای شکر ابتدا خرد شده و پس از مرطوب شدن با آب، در قالب ریخته می‌شود. قالب تحت فشار هوا قرار گرفته و کله قند ساخته می‌شود.

روش تبلور، برای ساخت کله قندهای بزرگ تر به کار می‌رود. در روش تبلور، ابتدا شکر به‌طور کامل در آب حل می‌شود، سپس با عبور از فیلترهایی تصفیه می‌گردد. در مرحله بعد، مولکول های حاوی مواد رنگی موجود در شربت، جذب شده و شربت رنگبری می‌شود. پس از رنگبری، شربت ابتدا تغلیظ شده، سپس در قالب ریخته می‌شود و تبلور آغاز می‌گردد. در این مرحله، شتاب‌دهنده‌ها به خروج سریع تر آب از قند کمک نموده و کله قندهای ساخته شده در گرم خانه کاملاً خشک می‌گردند.

بدین صورت، قند در کارخانه به صورت کله قند تهیه می شود و سپس با دستگاه های قندشکن صنعتی یا خانگی، به صورت قند شکسته یا قند حبه در می آید